ลองนึกถึงรายการคำศัพท์ คำย่อต่างๆ ในชีวิตของคุณ ที่คุณยังไม่เคยรู้มาก่อน เช่น Big Data, ออร์แกนิก เป็นต้น หากคุณเคยซื้อเครื่องฟอกอากาศหรือเครื่องดูดฝุ่น คุณอาจเคยสังเกตุเห็นคำนี้ และอาจต้องเพิ่ม “HEPA” ในรายการคำย่อของคุณ ก็…เป็น…ได้
ตัวกรองอากาศที่เรียกว่า “HEPA” หมายความว่าอย่างไร และเหตุใดจึงสำคัญ ติดตามได้ในบทความนี้ครับ
HEPA คืออะไร? มาจากไหน?
HEPA ย่อมาจาก High Efficiency Particulate Air เป็นชื่อที่ใช้อธิบายตัวกรอง ที่สามารถดักจับอนุภาคขนาด 0.3 ไมครอนได้ 99.97 เปอร์เซ็นต์
แม้ว่ามาตรฐาน HEPA และกระบวนการรับรองจะเพิ่งกำหนดขึ้นในปี 1983 แต่การพัฒนาตัวกรอง HEPA นั้นเกิดขึ้นตั้งแต่สมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยนักวิทยาศาสตร์ชาวอเมริกันที่มีโครงการแมนฮัตตันสร้างตัวกรอง HEPA ตัวแรกเพื่อดักจับอนุภาคกัมมันตภาพรังสีที่ปล่อยออกมาระหว่างการสร้างระเบิดปรมาณู
ทำไมต้อง 0.3 ไมครอน?
นักวิทยาศาสตร์เรียกขนาดไมครอน (0.3) ว่า Most Penetrating Particle Size – MPPS หรือ ขนาดอนุภาคที่เจาะทะลุได้มากที่สุด
และพบว่าอนุภาคขนาดดังกล่าว สามารถหลบเลี่ยงตัวกรองอากาศได้มากกว่าอนุภาคขนาดใหญ่หรือเล็ก
ตัวกรอง HEPA ทำมาจากอะไรและทำงานอย่างไร
HEPA Filter ที่ทันสมัยส่วนใหญ่ประกอบด้วยเส้นใยแก้วแบบอินเทอร์เลซ ที่บิดและหมุนไปในทิศทางต่างๆ มากมายเพื่อสร้างเส้นใยโครงสร้างเหมือนเขาวงกต เมื่ออนุภาคเคลื่อนผ่านส่วนนี้ พวกมันจะถูกกรองออกจากการหมุนเวียนอากาศ ด้วยวิธีต่อไปนี้:
- วิธีสัมผัสโดยตรง: สารปนเปื้อนขนาดใหญ่ เช่น ฝุ่น เชื้อรา และละอองเกสรบางชนิด เดินทางเป็นเส้นตรง ชนกับเส้นใย และเกาะติดกับเส้นใย
- การร่อน: กระแสอากาศนำพาอนุภาคระหว่างเส้นใยสองเส้น แต่อนุภาคนั้นมีขนาดใหญ่กว่าช่องว่าง ดังนั้นจึงติดอยู่
- การสกัดกั้น: การไหลของอากาศไวพอที่จะเปลี่ยนเส้นทางรอบๆ เส้นใย แต่ด้วยความเฉื่อย อนุภาคจะยังคงอยู่บนเส้นทางของเส้นใย และเกาะติดกับด้านข้างของเส้นใย
- การแพร่กระจาย: อนุภาคขนาดเล็กและละเอียดมากจะเคลื่อนที่อย่างไม่แน่นอนมากกว่าอนุภาคที่ใหญ่กว่า ดังนั้นจึงมีแนวโน้มที่จะชนและเกาะติดกับเส้นใยสูงกว่า
คำถามน่าสนใจเกี่ยวกับ HEPA Filter
หากอนุภาคทะลุผ่านตัวกรอง HEPA ได้ อนุภาคจะเข้าสู่ปอดของเราได้หรือไม่?
ปัจจุบันมีเทคโนโลยีอื่นๆ ที่ทำงานร่วมกับตัวกรอง HEPA เพื่อขจัดสิ่งปนเปื้อนที่มีขนาดเล็กมาก เช่น ควัน, เปลวควันขนาดใหญ่ และสารเคมีอื่นๆ จะถูกดักจับโดยตัวกรองถ่านกัมมันต์ เช่น ตัวกรอง Max2 ของ Airmega จะใช้รูพรุนเล็กๆ เพื่อดักจับสารเคมี, กลิ่น และควันที่ตัวกรอง HEPA อาจไม่สามารถจับได้
True HEPA แตกต่างกับ HEPA หรือไม่?
มีคำศัพท์ไม่กี่คำที่นักการตลาดใช้เพื่ออธิบายตัวกรองอากาศ แม้ว่า True HEPA เป็นคำศัพท์ทางการตลาดในทางเทคนิค แต่ก็มีหลายคนที่ใช้เพื่อแยกความแตกต่างระหว่างมาตรฐาน HEPA ของอเมริกาและยุโรป
ในยุโรป ตัวกรองดักจับอนุภาคขนาด 0.3 ไมครอนเพียง 85 เปอร์เซ็นต์ เมื่อเทียบกับมาตรฐานสหรัฐอเมริกาที่สูงถึง 99.97% จึงจะได้รับการรับรอง HEPA มาตรฐานอเมริกันจึงมักเรียกกันว่า “True HEPA” , “HEPA-type” , “Ultra HEPA” ส่วน HEPA แบบอื่นๆ จะไม่ได้รับการยอมรับจากหน่วยงานรับรองในสหรัฐอเมริกาหรือยุโรป
ตัวกรอง HEPA ใช้ที่ไหนบ้าง?
ตัวกรอง HEPA มีวัตถุประสงค์เพื่อใช้ในห้องปฏิบัติการ, ห้องคลีนรูม และในโรงงาน แต่ปัจจุบันนี้พบว่ามีการนำมาใช้ในสินค้าอุปโภคบริโภค เช่น รถยนต์, เครื่องดูดฝุ่น และเครื่องฟอกอากาศที่เราๆ ท่านๆ ใช้กันในบ้านพักอาศัยครับ